Bewoners van de Oude Waal en Binnenkant willen andere aanpak van de gemeente

De gemeente staat voor de klus om de Waalseilandsgracht (Oude Waal en Binnenkant) op te knappen. De kades in dit deel van de binnenstad, dat een van de oudste havengebieden van Amsterdam is, staan op instorten. Maar er is geen tijd om de situatie op korte termijn te verstevigen.

​

Door: Richard van de Crommert.

​

Op zijn vroegst zijn de kades van de Waalseilandsgracht over acht jaar aan de beurt om te verstevigd te worden. Zoveel andere kades in de binnenstad staan namelijk eerder op de lijst om hersteld te worden. Maar de kans dat er in die jaren een kade instort is zo groot dat er tijdelijke maatregelen moeten worden genomen. Sinds vorige week zijn het grootste deel van de parkeerplaatsen afgesloten. Zwaar verkeer mag niet meer over de kades rijden en bewoners moeten hun vuilnis naar een plek verderop brengen, want ook vuilniswagens mogen er niet meer rijden. 

​

Tegenvoorstel

Maar tien jaar lang een openbare werkplaats... dat is wel erg lang. De woonbootbewoners, van wie er enkele tijdens het plaatsen van een damwand zullen moeten verkassen van hun favoriete woonplek, hebben daarom de koppen bij elkaar gestoken. Want zandbakken die als nieuwe plek voor zwerfafval gelden en de enorme hekwerken, zoals eerder zijn geplaatst aan de Geldersekade en de Kloveniersburgwal vinden ze een schrikbeeld voor dit prachtige stukje historisch Amsterdam. Ze hebben daarom een tegenvoorstel ingediend bij wethouder Egbert de Vries, die het stokje heeft overgenomen van Sharon Dijksma, die inmiddels burgemeester van Utrecht is geworden. 

Woonbootbewoners Jochem Bakker en Marc Krone vormen de kern van een groep van zes bewoners die aan het meedenken zijn om de boel leefbaar te houden in de komende tien jaar. Ze maken zich er grote zorgen over hun leefsituatie. „We hopen serieus te worden genomen en dat er serieus naar onze plannen wordt gekeken. In de plannen van de gemeente komt er een bouwkuip met zand van drie meter vanaf de wal. Daar hebben we helemaal geen zin in voor die lange periode.”

Bakker en Krone: „Ze zeggen tegen ons dat met alle genomen maatregelen de kade nu stabiel blijft. Dat wil zeggen: ze kunnen niet zien dat de situatie verergert”, zeggen de twee. „We zien bij de Kloveniersburgwal en op de Geldersekade hoe het niet moet. Zoals het er daar uitziet, is een schrikbeeld. Dat zijn allemaal puisten. Dat is misschien goed voor de veiligheid, maar ondertussen zijn er meer zaken die er toe doen. Uiteraard moeten de kades hersteld worden in de binnenstad, daar zijn we het mee eens. Maar het moet wat ons betreft niet ten koste gaan van de leefbaarheid. Vandaar dat we een Plan B hebben ingediend bij de gemeente. We willen vermijden dat we hier straks uitkijken op een vuilnisbak.” De plekken waar damwanden zijn geslagen zijn de afgelopen tijd een ideale plek voor zwerfafval geworden. „Het bewonersplan is ontworpen, met een aantal architecten die hier aan wal wonen. Die zijn gespecialiseerd in weg- en waterbouw.” 

Belangrijk aspect van het door de bewoners ingediende plan is, dat het ook nog eens een stuk goedkoper is dan de gemeentelijke herstelplannen. „Het is een opeenstapeling van kosten die je minder hebt in onze plannen”, zegt het tweetal. De gemeente moet iets gaan maken waarbij het niet uitmaakt dat het tien jaar tijd kost. In eerste instantie wordt de kade alleen maar verstevigd, waarbij het onmiddellijke gevaar verdwijnt. Wij vinden echter, mede omdat het zo lang duurt, dat het een mooie pleister moet worden.”

Voor de gemeente is het eigenlijk voor het eerst dat er een kade hersteld gaat worden, waar aan veel mensen wonen. Bij alle grachten waar de kades hersteld zijn, zijn wel walbewoners, maar de aanwezigheid van zoveel woonbootbewoners is nieuw en vraagt duidelijk om andere vaardigheden. Het is nieuw voor de ingenieurs van de gemeente. „Je ziet dat tot nu toe het herstel van de kademuren vooral technisch is aangevlogen”, zeggen Bakker en Krone. „Hier is het voor het eerst dat ze met zo’n grote groep woonbootbewoners te maken krijgen.” Op het stukje gracht liggen maar liefst vijfentwintig woonboten. Het wordt een proeftuin. 

 

Paspoort

Hoe ernstig de situatie is? De bewoners hebben te horen gekregen dat alleen ter hoogte van Binnenkant nummer 22 de kade nog redelijk overeind staat. „De rest van de kademuur is gewoon slecht. De palen die hier in de grond staan, zijn veelal afgebroken. En de palen die wel goed staan, staan op een te dunne zandplaat. Aan beide kanten staat de kademuur schuin. Dat is een onhoudbare situatie. Een van de managers van de gemeente heeft tegen ons gezegd dat hij de veiligheid niet kan garanderen. En dat is wel zijn werk. Als ik slaap, lig ik met mijn paspoort en harde schijf in een waterdichte doos”, zegt Krone. „Als er een kadewand in mijn bak valt, dan heb ik een levensgroot probleem. Dan moet ik er door mijn raam uit.”

Wethouder Egbert de Vries is inmiddels in het dossier gedoken en heeft contact gehad met de bewoners. „De situatie bij de Waalseilandsgracht is complex gezien de vele woonboten, de drukke vaarroute en het zorgvuldig willen omgaan met de bomen op de kade”, laat hij via zijn woordvoerder weten. 

„We onderzoeken hoe ver we de veiligheidsconstructies van de oude kademuren moeten plaatsen. Als we de damwanden te dicht op de kade plaatsen, kan dat de oude kadeconstructie beschadigen. En hoe verder we de damwand van de kade plaatsen, hoe minder er van de bomen gesnoeid hoeft te worden. Maar brede veiligheidsconstructies aan weerszijden van de Waalseilandsgracht zijn een probleem voor de ligplekken van de woonboten, de breedte van de vaarroute en de nautische veiligheid.”

De bewoners kennen de situatie als geen ander en hebben veel ideeën, zo erkent de zegsman van De Vries. In een online gesprek met wethouder de Vries heeft een aantal bewoners het ’Plan B’ aangeboden. De wethouder is blij dat bewoners meedenken om zo samen tot de beste oplossing te komen. „Er wordt nu onderzocht of plan B (deels) kan worden uitgevoerd. We bespreken alle mogelijke opties met de buurt. Dit gaat om zowel de woonbootbewoners met bewoners van huizen aan de wal.”

Alhoewel er niet veel tijd is, worden er pogingen gedaan om meer tijd te maken om het probleem op te lossen. „We hebben een aantal maatregelen genomen waardoor er iets meer ruimte ontstaat om met de buurt in gesprek te gaan. Zo is een groot aantal parkeervakken opgeheven en vrachtwagens mogen hier niet meer rijden”, aldus de woordvoerder van de wethouder.